της Μαριανίνας Πάτσα

Έχει χαρακτηριστεί «σκηνοθέτης γυναικών», αφού η εμμονή του στα γυναικεία πρόσωπα –που κυριαρχεί σχεδόν σε όλες του τις ταινίες– ξετυλίγεται με κάθε μορφή: μητέρα, κόρη, ερωμένη, σύζυγος, θύμα, θύτης, λεσβία, στρέιτ, πόρνη, τραβεστί. Μέσα από αυτές τις μορφές, ο Pedro Almodóvar αποκαλύπτει μια βαθιά γνώση της γυναικείας ψυχοσύνθεσης – συχνά μαζί με μια ντελιριακή σφραγίδα που ενσωματώνει όλες τις γνωστές ανθρώπινες ψυχοπαθολογίες και διαστροφές, το κιτς στοιχείο, την υπερβολή, την πανηγυρική κατεδάφιση των ταμπού, αλλά και στιγμές βαθιάς ενδοσκόπησης.

Γεννήθηκε στην κωμόπολη Calzada de Calatrava, στην περιφέρεια της La Mancha, πατρίδας του Δον Κιχώτη και εξίσου φαντασιόπληκτος με εκείνον, έπλαθε ιστορίες τις οποίες διηγούνταν στις αδερφές του. Κινηματογραφόφιλος από παιδί, έβλεπε όποια ταινία έφτανε στην πόλη, την οποία στη συνέχεια εξιστορούσε στην οικογένειά του – φυσικά εξόχως διανθισμένη. Ο Ισπανός σκηνοθέτης μιλάει σπάνια για τον πατέρα του, που πέθανε το 1980. Η μητέρα του όμως, πάντα παρούσα, είναι το καθοριστικό πρόσωπο που σφράγισε τη ζωή του, κάνοντας την εξερεύνηση του μητρικού δεσμού ένα από τα αγαπημένα του θέματα.

Κάνει τα πρώτα του κινηματογραφικά βήματα στις αρχές του ’70. Προβάλλει τις ταινίες του σε underground μαγαζιά της Μαδρίτης (χωρίς ήχο, λόγω της χαμηλής ποιότητας της κόπιας) και ζωντανά όλους τους διαλόγους μόνος του. Εκεί γνωρίζει και την Carmen Maura, που έμελλε να πρωταγωνιστήσει σε ταινίες του όπως «Η Πέπι, η Λούσι, η Μπομ και τα άλλα κορίτσια», «Matador», «Ο νόμος του πόθου», αλλά και στην επιτυχία που τον εκτόξευσε στην κορυφή. Το 1998 η εξωφρενική ιλαροτραγωδία «Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης» τον κάνει γνωστό στην άλλη μεριά του Ατλαντικού και του χαρίζει μια υποψηφιότητα για Όσκαρ και 5 βραβεία Goya. «Τα τελευταία χρόνια τα στούντιο έχουν ξεχάσει πόσο συναρπαστικές είναι οι γυναίκες», λέει με σοβαρότητα και καθιερώνεται ως «ο σκηνοθέτης των γυναικών».

Η καριέρα του τρέχει. Το αλμοδοβαρικό σύμπαν κατακλύζουν οι μούσες του: Rossy de Palma, Penelope Cruz, Carmen Maura, Marisa Paredes, Emma Suárez, Adriana Ugarte… Το «Όλα για τη μητέρα μου» (1999), ένα υπαρξιακό μελόδραμα-ύμνος στην μητρότητα, προσφέρει στον Almodóvar βραβείο σκηνοθεσίας στις Κάννες κι ένα Όσκαρ. Το «Γύρνα πίσω» (2006) επικεντρώνεται σε μια εκκεντρική οικογένεια η οποία αποτελείται μόνο από γυναίκες. Το «Julieta» (2016) εξερευνά τις σχέσεις μητέρας-κόρης μέσα από μια δραματική εξαφάνιση. Κάθε φιλμ και μια διαφορετική γυναικεία πτυχή.

Φυσικά ο Almodóvar δεν παραλείπει να επικρίνει ανοιχτά το Χόλιγουντ που προτιμά τις γυναίκες αγέραστες ή βοηθητικές. «Χάνονται τεράστιες ευκαιρίες όταν δεν δημιουργούνται πραγματικά καλοί ρόλοι για γυναίκες όλων των ηλικιών. Ρόλοι υπάρχουν για ηθοποιούς όπως η Meryl Streep, αλλά όχι για όλες. Υπάρχει ένα είδος διαβολικού σεξισμού».